Ulica Hołdu Pruskiego
Perła w centrum Świnoujścia
Foto: Internet
Jeszcze w XVII wieku przebiegała tu linia brzegowa, przesunięta w II połowie XVIII o ok. 1,5 km wskutek budowy portu. Kiedy w 1885 roku rada miasta rozważała oddanie terenu pod zabudowę, jeden z rajców zareagował słowami „Jakaż to barania głowa będzie tam chciała budować dom?”. Dzisiaj ul. Hołdu Pruskiego to prawdziwa perła architektoniczna. Zdaniem dr Biranowskiej Kurtz, konserwatora zabytków i rzeczoznawcy, to zakątek niezwykłej urody nie tylko w skali Świnoujścia, ale i całego Pomorza
Pierwsze domy pochodzą sprzed 1900 roku. Kamienica numer 1 i 2 (dziś 2 i 2 a), przebudowane w 1927 roku, zachowały się do dziś. To dwa eklektyczne budynki między ul. Sikorskiego a Monte Cassino, tuż przy Skwerze Zesłańców Sybiru. Trzecia z kolei kamienica także stoi. Datowana na 1900 rok, rozbudowana trzydzieści lat później, znajduje się naprzeciw placu zabaw przedszkola nr 10.
W 1904 roku rozpoczęto zabudowę ulicy od strony południowej. Jako pierwszy powstał budynek w sąsiedztwie sali gimnastycznej (dziś nr 9). Wyraźnie widać tu już cechy wystroju secesyjnego – obficie zdobione gzymsy, dekoracyjny balkon, bogato zdobiony szczyt budynku.
Do roku 1908 ulica była już prawie zabudowana – w zabudowie zwartej stały już kamienice 3-9, oraz 10-12 oraz wolno stojący dom nr 14. Wszystkie wybudowano zgodnie z najnowszymi trendami. Trzy- lub czteropiętrowe, często z mieszkalnymi poddaszami oraz jednorodnymi służbówkam, od frontu charakteryzują się bogatym detalem, licznymi balkonami, loggami, obficie zdobionymi szczytami i wieżyczkami. Równie bogato prezentują się klatki schodowe i dekoracje lokali mieszkalnych. Dzięki Stowarzyszeniu Przyjaciół ulicy Hołdu Pruskiego, przez lata walczącego o zachowanie dziedzictwa kulturowego ulicy, zachowały się niezwykle ciekawe fotografie detali w mieszkaniach. Natomiast od podwórza budynki są znacznie skromniejsze, detal ozdobny ogranicza się zazwyczaj do gzymsów.
Kamienice budowano dla bogatego mieszczaństwa. Ze skrupulatnie prowadzonych książek adresowych wynika, że ulicę zamieszkiwali przedstawiciele różnych warstw społecznych – od robotników po lekarzy, nauczycieli i prawników. Bogaci od frontu, biedni zajmowali oficyny od podwórza. Dociekliwi mieszkańcy ul. Hołdu Pruskiego mogą nawet dzisiaj sprawdzić, kto przed stu laty mieszkał przy Eggebrechtstraße. Książki adresowe, także w formie elektronicznej, przechowywane są w Bibliotece Uniwersyteckiej w Greifswaldzie.
W tym roku Wspólnota Mieszkaniowa z ulicy Hołdu Pruskiego została wyróżniona specjalną nagrodą. Janusz Żmurkiewicz, prezydent Świnoujścia, jako przewodniczący kapituły Trytona nadał jej osobistą rangę. - Przede wszystkim za odwagę, dzięki której podjęli się, wspólnie z miastem, przeprowadzenia niełatwej inwestycji, czyli remontu zespołu zabytkowych kamienic znajdujących się przy ulicy Hołdu Pruskiego. Bez ich zaangażowania, a także wkładu finansowe nie byłoby to możliwe. Zaryzykowali i dziś mogą być z siebie dumni. Ulica odzyskała swój blask. Jest jednym z najpiękniejszych miejsc w naszym mieście - podkreślił Janusz Żmurkiewicz.
DOŁĄCZ DO NAS: