Stare Świnoujście
Historia pewnej grafiki
Foto: Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa
XIX-wieczne Świnoujście znamy głównie z rycin Rosmäslera i Sannego - ich grafiki powstawały w latach 40-tych, dokumentując początki rozwoju Świnoujścia. Niespełna dwie dekady później niemiecki rysownik Julius Gottheil pokazał już zupełnie inne miasto - z okazałymi budynkami przy obecnym Wybrzeżu Władysława oraz z tętniącą życiem Świną.
Nieznany unikat
Świnoujska litografia Gottheila nie ukazała się dotąd w żadnej z publikacji dotyczącej historii naszego miasta. Dopiero na początku tego roku udostępniła ją cyfrowo Biblioteka Kujawsko-Pomorska wraz z widokami okolicznych miejscowości - Szczecina, Międzyzdrojów czy Heringsdorfu. Biblioteka jedynie ramowo określiła czas powstania litografii na okres między 1850 a 1864 rokiem. Z naszych badań wynika, że obraz powstał w 1857 roku i pochodzi z książki "Album von Stettin und Umgebung" wydanej przez szczecińską oficynę F. Waldowa. Litografie według projektów Gottheila wykonał i wydrukował Wilhelm Loeillot w prowadzonym przez siebie Zakładzie Litograficznym w Berlinie.
Spuścizna Gottheila
Julius Gottheil (1810-1868) był niezwykle pracowitym twórcą. Jego spuścizna obejmuje setki wydanych grafik, obrazów, a nawet fotografii. Obszernie dokumentował miasta, w których mieszkał - Gdańsk i Hamburg, wiele do zawdzięczenia ma mu również Szczecin oraz liczne miejscowości północnych Niemiec. Dużo podróżował, dlatego zachowały się również rysunki z architekturą miast w Danii, Grecji, Turcji czy Włoszech. Założony przez niego, a następnie prowadzony przez jego synów zakład fotograficzny w Gdańsku pracował nieprzerwanie do 1943 roku. Ślad po rodzinie urywa się nagle, bo choć sam senior rodziny Gottheilów przeszedł na chrześcijaństwo już w 1831 roku żeniąc się z Heleną Matyldą Borowski, żydowskie korzenie rodziny najprawdopodobniej położyły się czarnym cieniem na losach jej potomków.
Niezidentyfikowana wieża
O ile na rycinie panoramy Świnoujscia autorstwa Sannego (w galerii poniżej) widać jeszcze niewielkie budynki i młyny, rysunek Gottheila sporządzony z tego samego miejsca na prawobrzeżu przedstawia już wielkomiejską zabudowę, między innymi zachowany do dzisiaj budynek okazałego hotelu Drei Kronen. W tym okresie miasto było już całkiem nieźle prosperującym kurortem, odwiedzanym w sezonie przez blisko 5 tys. letników. Oprócz ratuszowej, na drugim planie grafiki widać jeszcze jedną wieżę, jednak trudno ją przyporządkować do konkretnego obiektu. Wieża przy kościele pw. Chrystusa Króla została dobudowana dopiero w 1881 roku, a kościół Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Morza przy ul. Piastowskiej powstanie dopiero w ostatnich latach XIX wieku. Może Państwo potraficie pomóc w identyfikacji obiektu?
Więcej grafik Gottheila z okolicy Świnoujscia.
Więcej o twórczości Gottheila z okresu gdańskiego.
Autor: scie24
DOŁĄCZ DO NAS: